SNOEZELEN – Terapia wielozmysłowa i jej korzyści dla Dzieci
Snoezelen, znana również jako terapia wielozmysłowa, to metoda terapeutyczna stworzona w latach 70. XX wieku w Holandii przez Ad Verheula i Jana Hulsegge. Nazwa Snoezelen pochodzi od połączenia dwóch holenderskich słów: „snuffelen” (wąchać, odkrywać) oraz „doezelen” (drzemać, relaksować się). Terapia ta skupia się na stymulacji zmysłów w kontrolowanym i bezpiecznym środowisku, oferując Dzieciom możliwość eksplorowania bodźców sensorycznych w ich własnym tempie.
Czym jest Snoezelen?
Snoezelen odbywa się w specjalnie zaprojektowanych pomieszczeniach, zwanych salami doświadczania świata lub multisensorycznymi. Wyposażone są one w różnorodne urządzenia i materiały, które pobudzają wzrok, słuch, dotyk, węch i smak. Kluczowe elementy takich sal to:
- Świetlne elementy wizualne: kolumny wodne, projektory, kolorowe światła.
- Dźwięki i muzyka: relaksacyjna muzyka, dźwięki natury, instrumenty muzyczne.
- Elementy dotykowe: miękkie poduszki, maty sensoryczne, materiały o różnorodnych fakturach.
- Zapachy: aromaty olejków eterycznych, naturalne wonie, np. lawendy czy cytrusów.
- Ruch: fotele bujane, podwieszane hamaki, urządzenia wibracyjne.
Dzieci korzystające z terapii Snoezelen mają możliwość samodzielnego wyboru aktywności oraz bodźców, co sprzyja ich relaksacji i zaangażowaniu.
Korzyści Snoezelen dla Casperków
Terapia Snoezelen jest szczególnie polecana Dzieciom z różnorodnymi trudnościami, takimi jak autyzm, zaburzenia sensoryczne, niepełnosprawność intelektualna, ADHD, czy problemy emocjonalne. Korzyści wynikające z tej formy terapii są zróżnicowane i obejmują:
- Stymulację i regulację zmysłów. Dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego często mają trudności z odbiorem bodźców. Snoezelen pomaga im w nauce regulacji tych bodźców, co poprawia funkcjonowanie w codziennym życiu. Na przykład delikatne światła czy spokojne dźwięki mogą uspokoić Dzieci nadwrażliwe, podczas gdy dynamiczne elementy mogą aktywizować Dzieci niedostymulowane.
- Poprawę koncentracji i uwagi. Zajęcia w środowisku multisensorycznym sprzyjają skupieniu się na określonych bodźcach, co może wspierać rozwój umiejętności koncentracji.
- Wzrost poczucia bezpieczeństwa i redukcję lęku. Sala Snoezelen jest przestrzenią wolną od presji, co pozwala Dzieciom czuć się bezpiecznie i swobodnie. U dzieci z autyzmem terapia ta może zmniejszać lęk przed nieznanymi sytuacjami czy środowiskami.
- Wspieranie komunikacji i interakcji społecznych. Choć Snoezelen często odbywa się indywidualnie, może być również wykorzystywana do pracy grupowej. Dzięki temu Dzieci uczą się współpracy, wyrażania swoich potrzeb oraz budowania relacji z innymi.
- Rozwój motoryki małej i dużej. Urządzenia w salach multisensorycznych, takie jak piłki sensoryczne czy hamaki, sprzyjają rozwojowi zdolności ruchowych, koordynacji oraz równowagi.
- Podniesienie samooceny i motywacji. Dzieci, które mają możliwość eksplorowania bodźców w swoim własnym tempie, rozwijają poczucie sprawczości i pewność siebie.
Przykłady zastosowań terapii Snoezelen
- Dzieci z autyzmem: Snoezelen pomaga w redukcji przeciążenia sensorycznego, ułatwia wyciszenie się po intensywnych bodźcach oraz wspiera naukę tolerancji na różnorodne stymulacje.
- Dzieci z ADHD: Terapia pomaga w nauce wyciszenia i poprawia umiejętność koncentracji.
- Dzieci z niepełnosprawnością intelektualną: Snoezelen stymuluje rozwój poznawczy oraz wspiera rozwijanie umiejętności sensorycznych.
Podsumowanie:
Snoezelen to forma terapii, która oddziałując na ludzkie zmysły, z wykorzystaniem specjalnie zaplanowanej przestrzeni, poprawia ich funkcjonowanie, jak również percepcyjne, emocjonalne i poznawcze zdolności człowieka. Przestrzeń ta nazywana salą Snoezelen, a w Polsce również Salą Doświadczania Świata, jest de facto specjalnie zaprojektowanym pomieszczeniem stymulującym zmysły Dzieci za pomocą rozmaitych urządzeń, oświetlenia oraz wyposażenia. Wykorzystywana jest zarówno do prowadzenia samodzielnej terapii, jak również pełni rolę uzupełniającą w stosunku do innych działań terapeutycznych i fizjoterapeutycznych, w tym integracji sensorycznej.
